Życie dworskie w Pszczynie

Przedstawiony na stronach niniejszej książki obraz życia na zamku pszczyńskim pod panowaniem saskiej rodziny Anhalt-Köthen, w zamyśle autorów powstał jako jednostkowy opis obyczaju obowiązującego na jed­nym z licznych dworów arystokracji śląskiej, która będąc warstwą panu­jącą na tej ziemi, wzory swych zachowań czerpała z wielu źródeł, prze­ważnie zachodnioeuropejskich, przystosowując je w miarę ówcze­snych stosunków ekonomiczno-społecznych do posiadanych rezydencji. Sądzić można, że zagadnienie to wymaga dalszych archiwalnych badań i publikowania ich wyników, które to działania mogłyby w przyszłości doprowadzić do całościowego ujęcia zagadnienia nie tylko w oparciu o te­ren historycznego Górnego Śląska, ale także i Dolnego. Ułatwia to za­danie charakterystyczny dla arystokracji europejskiej kosmopolityzm i obowiązująca wszędzie etykieta dworska, niejednokrotnie zacierająca za­równo granice polityczne jak i narodowościowe. Charakterystyczny tu jest przedstawiony przykład ambiwalentnych postaw wobec zwycięstw w woj­nach napoleońskich, kiedy to często koniunkturalne sympatie zyskiwała jedna lub druga strona walcząca, niezależnie od pruskiej racji stanu, która przecież winna być wtedy respektowana na tych terenach.

Dwór Anhaltów był typowym dworem niemieckim tego czasu, modyfikowanym wszakże przez polskie otoczenie, do którego książęta starali się dostosować, wykazując sympatie profrancuskie, z dumą nosząc order Orła Białego, przywdziewając niekiedy polskie stroje narodowe, słuchając nabożeństw i kazań w języku polskim, a bale rozpoczynając polonezem. Opierając się ściśle na dokumentach archi­walnych autorzy przedstawili wszechstronnie swych bohaterów, ich rządy w państwie pszczyńskim, gospodarowanie i wojaczkę, działalność mecenasowską na polu budownictwa, teatru i muzyki, ich amatorskie zajęcia naukowe, polowania i bale. Powstał obraz Jednolity, barwny i ciekawy, ważny dla historii kultury i obyczaju.

Zdzisław Żygulski jun.

Spis treści

Przedmowa
Wprowadzenie
Rozdział I: Czasy i ludzie
Rozdział II: Rządy w państwie pszczyńskim
Rozdział III: Zdrowie
Rozdział IV: Siedziby
Rozdział V: Ubiory
Rozdział VI: Stół dworski
Rozdział VII: Uroczystości dworskie
Rozdział VIII: Zabawy i przyjemności
Rozdział IX: Kapela, teatr, biblioteka
Zakończenie
Tabela ważniejszych monet, miar i wag
Aneksy
Indeks postaci historycznych
Indeks miejscowości
Spis Rycin
Inhaltsangabe
Verzeichnis der Illustrationen

Autorzy: Jan Kruczek, Teresa Włodarska
Redakcja: Janusz Ziembiński, Maciej Kluss

Wydawnictwo: Muzeum Zamkowe w Pszczynie
Rok wydania: 2003
Objętość: 159 stron
Format: A4
Oprawa: Miękka
ISBN: 978-83-915966-3-X